این بنا یكی از نخستین مسجدهای ساخته شده در ایران است كه در قرن دوم تا سوم هجری در دل یكی از محلههای تاریخی شهر به نام دو دانگه ساخته شده و به لحاظ معماری و قدمت، از بناهای منحصر به فرد لرستان و شهر بروجرد محسوب میشود.
بر اساس تخمین مورخان، طاق میانی این مسجد آتشكدهای باستانی بوده كه پس از ورود اسلام و گسترش آن به ایران به مسجد تبدیل شده است.
گنبد مسجد كه در قسمت میانی ساختمان بنا شده تا سطح زمین ارتفاعی برابر 20متر داشته و دو گلدسته آن كه در سال 1209هجری قمری ساخته شده در دو طرف گنبد قرار دارد.
بر بالای محراب و دیوارها كلمات مقدس و آیات قرآنی با آجر و خط كوفی نوشته و بر بالای درب غربی مسجد نیز سنگ نوشتهای وجود دارد كه تاریخ ورود شاه عباس صفوی در سال 1022هجری قمری به بروجرد را نشان میدهد.
معماری مسجد جامع بروجرد از شاهكارهای تاریخی معماری ایران است كه ویژگی های معماری اسلامی و باستانی ایران (ساسانیان) را در خود جای داده است.
یكی از دیدنیهای این مسجد منبر چوبی 9پله آن است كه بسیار هنرمندانه ساخته شده و حكاكی روی آن، تاریخ هزار و 608هجری قمری را نشان میدهد.
این بنا در گذشته به صورت یك مجموعه شامل مسجد، حمام، آب انبار ، غریب خانه (آبریزگاه كنونی)، میدان و سایر متعلقات بوده كه امروزه بخشی از این آثار از بین رفته اند.
بنای موجودمسجد از نظر فرم از نوع مساجد تك ایوانی است كه دارای دو درب ورودی در جهات شرق وغرب بوده و شامل یك حیاط مركزی مستطیل، ایوان، فضای گنبدخانه و شبستانهای اطراف آن و یك شبستان وسیع زمستانی در طرف شمال حیاط مركزی میباشد.
براساس پژوهشهای صورت گرفته قدیمیترین بخش این مسجد،فضای زیر گنبد خانه است كه مربوط به اواسط قرن چهارم هجری است و شواهد آن در عمق 180 سانتیمتری از كف فعلی مسجد به صورت سالم یافت شده است.
مسجد جامع بروجرد كه با شماره 228در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده به عنوان یكی از شاخصترین بناهای تاریخی بروجرد در ایام سال مورد توجه مسافران و گردشگران بوده است.
بر اساس آمار موجود 165بنای تاریخی شهرستان بروجرد در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.
نظرات شما عزیزان: